Wie ‘zomer’ zegt, denkt ‘festivals’ en ‘terrasjes’. En misschien ook wel alcohol. Van een frisse pint tot een fancy cocktail. Niets mis mee, op voorwaarde dat je daarna niet zomaar achter het stuur kruipt. Tenzij je heerlijk hebt zitten zomeren met een alcoholvrij drankje natuurlijk. En nee, dan hebben we het niet over een cola of een watertje, maar over een stevig glas 0%-bier of een tongstrelende mocktail. Van Force Majeure of Fryns, bijvoorbeeld. We kijken (niet te diep) in het glas bij Joachim Tops en Céleste Fryns!

In de horecazaak van Joachim Tops verscheen zes jaar geleden – als eerste locatie in Hasselt – Force Majeure op de kaart. “Dat was een zaak bij een tennisclub. Een plaats waar veel gezonde mensen rondlopen, zou je denken, maar je kan je niet voorstellen hoeveel alcohol daar werd gedronken”, vertelt Joachim. “Aan de ene kant een botsend tafereel, maar aan de andere kant ook begrijpelijk, want destijds waren er heel weinig alcoholvrije alternatieven op de markt. Van de 27 bieren die onze klanten konden krijgen, was er slechts eentje 0%. Daar wou ik meer balans in brengen. Zo ben ik bij Force Majeure terechtgekomen. Na een eerste proeverij was ik onmiddellijk verkocht: hun assortiment vervangt de traditionele bieren, zonder dat je het gevoel hebt dat je iets mist.”

Joachim contacteerde Force Majeure-oprichter Stijn Panis – een triatleet die omwille van zijn gezondheid alcoholvrij wou drinken, maar in de wereld van 0%-IPA’s zijn smaak niet helemaal vond – en zo ging de bal aan het rollen. “Ondertussen ben ik met de tenniszaak gestopt, want 2,5 jaar geleden stapte ik bij Force Majeure in als verantwoordelijke voor export, kwaliteit en marketing. Daarnaast ben ik aan de slag als biersommelier in bierrestaurant De Gebrande Winning, waar we vijfgangendiners aanbieden met aangepaste bieren – waaronder die van Force Majeure.”

Fors gamma

Bierliefhebbers drinken geen glas bier omwille van de alcohol, maar omdat ze het écht lekker vinden. “En daar zat vroeger net het probleem: in de beginfase waren alcoholvrije bieren voornamelijk IPA’s of fruitbieren, omdat de smaak van hop of fruit makkelijk kan verdoezelen dat er geen alcohol in het drankje zit. Maar traditionele Belgische bieren – een blonde, een dubbel, een trippel, een bruin bier ... – waren nauwelijks te krijgen. Of ze waren niet van dezelfde kwaliteit. Het zijn dan ook net die soorten die bij Force Majeure in het gamma zitten, aangevuld met een kriek en een tripel met meer hop. Die laatste was eigenlijk een foutje dat per ongeluk lekker bleek te zijn (lacht).”

Over een uitgebreid gamma gesproken: ook Fryns Distillery kan er wat van. “Onze alcoholvrije opties zorgen samen voor 75% (!) van onze omzet”, vertelt Céleste Fryns, die als vijfde generatie het familiebedrijf in goede banen leidt. “Oorspronkelijk is Fryns in 1887 in Hasselt opgericht als jeneverstokerij. Maar omdat we hedendaags willen blijven en iedereen een evenwaardige beleving willen serveren, zetten we daarnaast ook sterk in op het non-alcoholische segment.” Het zou geen straf mogen zijn om bob te zijn, vindt Céleste. “Onze alcoholvrije spirits zijn daarom geen smakeloze kopieën van een variant met alcohol. Ze zijn op hun eigen manier uniek, zonder dat ze de smaak van iets anders proberen te evenaren. Al doen we daarbij wel een beroep op de technieken en de kennis van het jenevermaken.”

Dezelfde beleving

Force Majeure en Fryns delen dezelfde missie: iedereen aan tafel de kans geven om erbij te horen. Ook als je geen zin hebt in een kater, je daarna nog het verkeer induikt of je om eender welke reden geen alcohol drinkt. “Als je vrienden een schuimende pint voor zich hebben staan en jij moet de avond vullen met watertjes en cola omdat je nog moet rijden, dan voel je je misschien uitgesloten”, legt Joachim uit. “Met een 0%-drankje dat dezelfde kleur, geur en uitstraling heeft, drink je gewoon mee met de groep. Mensen zijn groepsdieren. We willen niet uit de boot vallen.”

“Het gaat ook om de beleving”, vult Céleste aan. “Mijn moeder heeft nooit alcohol gedronken. Op een feestje of receptie zat ze daar dan met haar Kidibul, want een fruitsapje ligt snel op de maag. Klinken met een glas sprankelende limonade, da’s toch anders dan met een fluitje cava of champagne. In een wereld waarin alles zo hectisch en vluchtig is, vinden we het belangrijk om oprechte genietmomenten te serveren. Met een drankje dat je écht lekker vindt in de plaats van een zoete vervanging. Een goede mocktail giet je niet in één keer binnen om je dorst te lessen. Daar nip je van zoals bij een cocktail, zodat de verschillende lagen van je smaakpalet geprikkeld worden.”

Bewuster genieten

“Vooral jongeren hebben de weg naar alcoholvrij snel gevonden”, merkt Céleste. “En niet alleen als ze daarna nog achter het stuur moeten kruipen, maar ook omwille van de gezondheidsvoordelen of omdat ze de dag nadien fris willen zijn. Veel van hen maken de bewuste keuze om in het algemeen geen alcohol te drinken. Of toch minder. Je kan het een beetje vergelijken met flexitariërs: de weinige keren dat ze vlees eten, gaan ze wel voor kwaliteit. Zo wordt ook de consumptie van alcohol een bewust genietmoment.”

Joachim: “De oudere generatie lijkt het daar nog iets moeilijker mee te hebben. Ze zijn grootgebracht met uitspraken als ‘eentje kan geen kwaad’. Dat krijg je er moeilijk uit. Er zijn dan ook nog steeds vooroordelen die de ronde doen. Zo vallen veel mensen over het aantal calorieën in een 0%-biertje, maar ze vergeten dat alcohol de afbraak van calorieën tegenhoudt. Of ze vinden dat ‘het beste eruit is bij alcoholvrij bier’. Alcohol geeft misschien extra body, maar de biersoorten van Force Majeure ondergaan ook gewoon een fermentatieproces. De smaak blijft dus aanwezig.”

Complex ontwikkelingsproces 

Nog een vooroordeel dat ze graag de wereld uithelpen? Dat alcoholvrij automatisch zoet is. “Dat hoeft zeker niet zo te zijn”, vertelt Céleste. “Bij de eerste alcoholvrije kopieën van bestaande cocktails werden er inderdaad vaak aroma’s of suikers toegevoegd om de alcohol te compenseren. Maar het 0%-segment groeit razendsnel, en vandaag bestaan er heel wat ongesuikerde opties. Mijn grote favoriet is bijvoorbeeld de Fryns Garden Spritz – op basis van de Fryns Herbal 0%, die uit zichzelf laag in suiker is – omwille van de frisse, pittige en kruidige smaak. En dan is er nog het vooroordeel over de prijs. Ja, voor alcoholvrije dranken hoef je geen accijnzen te betalen, maar het vraagt evenzeer veel tijd om te produceren. Er gaan bergen kennis en heel wat verse ingrediënten schuil achter het complexe ontwikkelingsproces van een gebalanceerde mocktail. Daar betaal je voor.”

We moeten alcohol zeker niet volledig verbannen, vinden Céleste en Joachim. “Maar er moet een juiste plek en een juist moment voor zijn. Om iets te vieren, eens op vakantie ... Niet als je daarna nog in de auto stapt. En iedereen moet vrij kunnen kiezen voor een optie waar die zich op dat moment goed bij voelt. Neus zeker eens in het ruime, groeiende alcoholvrije segment. Misschien heb je jouw favoriete 0%-drankje gewoon nog niet gevonden!