De man naast het stuur

Dany Colebunders is in het rallymilieu een naam die ronkt als een tot in de puntjes perfect afgestelde 8-cilinder boxer-motor. Na zijn actieve carrière werd Dany instructeur bij ProMove. Zijn ervaring was, zowel voor de klanten als voor de collega’s, een zeer gewaardeerde toegevoegde waarde. Nu geniet Dany van zijn welverdiend pensioen, maar praat nog vaak in de tegenwoordige tijd als hij over zijn ProMove-carrière spreekt. Wij gingen bij hem op de koffie en kwamen met een boeiende monoloog terug.

Ik ben geboren in Gelrode, vlakbij Aarschot. Gelrode, dat was de boerenbuiten met een ‘brommerscross’ als jaarlijks terugkerend hoogtepunt. Van kleins af aan zit het geluid van die moto’s in mijn hoofd en het is er blijkbaar nooit meer uit geraakt. Via een vriend ben ik in de rallysport beland. Dany, dat moet jij eens proberen, zei hij tegen mij. Dat proberen heeft 40 jaar geduurd en het is altijd maar van kwaad naar erger gegaan (lacht).

Kiezen

Ik heb een lerarenopleiding gevolgd en stond net in het onderwijs, maar op een bepaald moment ben ik toch in de professionele rallysport gestapt. Ik moest wel kiezen. Examen afleggen aan de hogeschool of deelnemen aan de Rally van Ieper. Mijn keuze was snel gemaakt. Dat was meteen het einde van mijn korte onderwijscarrière. Ik gaf wel graag les aan die ‘klein mannen’, maar de onderwijswereld was me wat te bekrompen. De wereld reikte voor mij iets verder dan een klaslokaal.

Ik heb voor het eerst aan de rally van Ieper deelgenomen – nu moet ik even heel diep nadenken – in 1978. Begin de jaren ’80 ben ik het professioneel gaan aanpakken. Ik was altijd copiloot. Daar kwam in die tijd heel veel organisatie bij kijken: de copiloot moest onder andere voor vliegtuigtickets zorgen, zorgen dat er eten was, dat er voldoende reservebanden aanwezig waren, noem maar op. Vanaf 1983 ben ik met Patrick Snijers gaan rijden en dat heb ik twintig jaar volgehouden. In totaal ben ik negen keer Belgisch kampioen geweest, twee keer Europees en één keer Nederlands kampioen, iets waar ze boven de Moerdijk nog altijd niet goed van zijn (lacht).

Mensenkennis

Een copiloot moet rustig blijven, kunnen inspelen op alle situaties, niet panikeren. Je moet wat mensenkennis hebben, aanvoelen hoe het gaat met je piloot… We verkennen het parcours samen, maken samen notities, en passen in onderling overleg de notities aan. Als de wedstrijd eraan komt, weet de piloot ongeveer hoe de vork in de steel zit. Maar om zeker te zijn, om hard te kunnen gaan tijdens de wedstrijd, vertrouwt een piloot op zijn copiloot. De copiloot leest de notities luidop voor, zodat de piloot zijn bolide zo snel én zo veilig mogelijk van A naar B kan sturen.

Mijn ervaring als copiloot heeft me geleerd om een bestuurder perfect in te schatten. Tijdens mijn werk als instructeur bij ProMove wist ik na een paar meter met een bepaalde chauffeur soms al voldoende. Dan wist ik welk vlees ik in de kuip had (lacht).

Ik heb ook heel veel gestolen met mijn ogen. Als copiloot zie je veel, leer je veel en dat draag je gedurende je verdere carrière mee. Bij ProMove kon ik al die kennis opnieuw gebruiken om over te brengen naar de cursisten. ‘Probeer het zo eens, let daar op’. Op die manier kon ik ook terug een beroep doen op de competenties die ik aangeleerd had als onderwijzer. Kortom, de cirkel was rond.

Mensen hebben vaak een verkeerd idee van ProMove. ‘Komaan gasten, een slipcursus, we gaan slippen’. Dat is niet de bedoeling. Het is de bedoeling om een wagen die schuift of slipt weer onder controle te krijgen! We moeten de situatie proberen te redden, en meestal gaat dat niet zo goed. Na een cursus van vier uur moeten de cursisten beseffen dat het niet simpel is, en zich vooral goed bewust zijn van wat ze niet kunnen. Met die bagage moeten ze naar huis gaan! Daarom leert men bij ProMove vooral aan hoe je kan vermijden om in zo’n noodsituaties terecht te komen. Als de cursist vol zelfvertrouwen vertrekt bij ons, dan hebben we gefaald.

Kijken

Tegenwoordig is het altijd druk onderweg. Voor je, achter je, links en rechts van je, je moet alles tegelijkertijd in het oog houden. Zo’n drukte eist voortdurend aandacht. Je moet steeds afstand houden en kijken, kijken en nog eens kijken. Idealiter moet je altijd de kleur kennen van de auto die achter je rijdt.

Toen ik jong was, waren er amper snelheidsbeperkingen en moest het zo rap mogelijk gaan. We gingen vroeger allemaal in de fout, we reden allemaal veel te snel. Ik heb zo veel goeie vrienden verloren… Gelukkig wordt er nu strenger opgetreden tegen overdreven of onaangepaste snelheid, en beseffen mensen ook meer de risico’s in het verkeer. Ik merk dat jonge gasten nu veel rustiger rijden dan vroeger. Daar moeten we eerlijk in zijn. Ongevallen worden een uitzondering, de evolutie gaat zeker in de goeie richting. Maar we zijn er nog niet. Bestuurders zijn zich nog steeds niet voldoende bewust van hoe verkeerd de zaken wel kunnen lopen, hoe moeilijk het is om een kritieke situatie recht te zetten en hoe zwaar de gevolgen kunnen zijn. Daar moet continu aan gewerkt worden. ProMove speelt echt goed in op deze nood.

Evolutie

Ik ben in 2003 gestopt met rallyrijden. Ik had het toen een beetje gehad met snelle auto’s. Via Erwin Mombaerts ben ik bij ProMove terecht gekomen. Tussenin ben ik nog rally manager geweest bij RACB. Dat heb ik zeven jaar gedaan. Ik combineerde deze job met lesgeven bij ProMove. In die periode heb ik ook zesmaal deelgenomen aan Paris-Dakar, met de vrachtwagen van Jan de Rooy. Sinds 2010 heb ik me quasi fulltime voor ProMove geëngageerd. Vaak op locatie. Want nu heeft ProMove een heel knappe vaste infrastructuur maar in de beginjaren was dat wel eventjes anders. Opbouwen in regen en wind. Overdag lesgeven en ’s avonds weer afbreken. Dat waren vermoeiende, maar wel zeer plezante dagen. Met de mannen van ProMove was het altijd lachen geblazen.

De cursussen zijn intussen sterk geëvolueerd. Vroeger was het toch meer een opsomming van weetjes. Nu zit dat allemaal verpakt in een sterk onderbouwd en coherent verhaal. Met de tijd is de klemtoon meer op preventie gaan liggen. Hoe vermijden we gevaarlijke situaties, hoe zorgen we ervoor dat we niet gaan slippen?

Ik gaf ook heel graag de cursus Blue Light Driving voor bestuurders van prioritaire voertuigen. Politie, brandweer, spoedartsen… In de namiddag oefenen de cursisten dan op de omloop van Circuit Zolder, waar een snelle interventie werd gesimuleerd. Op het circuit leren wij hen hoe een bocht moet worden aangesneden, waar en hoe er moet worden geremd en waarop een bestuurder moet op letten. Dat leren we eerst bij lage snelheid waarna er stukje bij beetje wordt versneld.

Fouten maken

Vaak doen vrouwen het veel beter achter het stuur dan hun man die ondertussen op de achterbank zit. Niet zelden moet ik de man het zwijgen opleggen. Hij weet het altijd beter en kan het meestal niet laten instructies te geven. Tot hij zelf achter het stuur kruipt. Beetje macho, met één hand aan het stuur. En dan gaat het meestal fout (lacht).

Sociale druk is gevaarlijk in het verkeer. Wanneer er teams of groepen komen, moeten we ze vaak temperen. Groepen met vooral jonge mensen, da’s altijd gevaarlijk. Op de gladde ondergrond gaan die gegarandeerd in de fout omdat ze zich wil bewijzen, vaak omdat ze te snel willen rijden. En dan begint ons werk als instructeur. Zo werken we stap voor stap aan bewustzijn, aan hun ingesteldheid. Dat lukt meestal, maar we moeten hen de kans geven om eerst in de fout te gaan. Bij ProMove kan dat, in veilige omstandigheden, en dat is zeer belangrijk. Bij ProMove kan, mag en moet je in de fout gaan. Bij ProMove kan er niks mislopen. In het verkeer daarentegen…